1 jaar ChatGPT: wil het al een beetje vlotten met AI op de HAN?

Vorige week vierde ChatGPT, al of niet bewust, zijn eerste verjaardagsfeestje. Tijd voor een tussenbalans: maken we al wat vaart met studeren en werken met AI bij de HAN? SAM vroeg het aan kunstmatige intelligentie-expert Pierre Gorissen.

Zie je nu al overtuigend bewijs dat chatbots als ChatGPT tot beter onderwijs bij de HAN leiden?
“Over de hele linie is het nog wat voorbarig om daar stevige conclusies over te trekken. Formeel mogen we een AI-tool als ChatGPT nog niet eens in het HAN-onderwijs inzetten, zolang afspraken ontbreken over hoe moederbedrijf OpenAI omgaat met de persoonsgegevens van studenten en medewerkers. Wel wordt er al wat geëxperimenteerd. Bijvoorbeeld door studenten die exact uitzoeken hoe deugdelijk de antwoorden van ChatGPT op hun vragen zijn. Andere studenten krijgen de opdracht om een bekend kunstwerk, zeg het Melkmeisje, goed in zich op te nemen. Daarna bedenken ze een prompt. Doel: AI een afbeelding te laten generen die er zo veel mogelijk op lijkt. Verder gebruiken studenten de nieuwe AI-tools natuurlijk bij het maken van (delen van) werkstukken.”

Verlopen onze organisatieprocessen inmiddels beter dankzij AI?
“Minder dan ik zou willen! Ik zit nog steeds te wachten op een AI-tool die voor orde en overzicht zorgt bij de dagelijkse tsunami aan mails, meldingen en berichten van Outlook, Teams en WhatsApp. Toch hoop ik in de eerste plaats dat het onderwijs profiteert. Bijvoorbeeld met hulpmiddelen die de docent direct een signaal geven als een bepaalde student dreigt vast te lopen in de studie. Mét onderbouwde maatwerksuggesties voor optimale extra ondersteuning van die student. Hoe mooi zou het ook zijn als onze studenten via AI tot een betere studieplanning komen. Soms bestaan die hulpmiddelen al. Hopelijk zijn ze ook snel beschikbaar binnen de HAN.”

“Ondersteun studenten om verstandig en ethisch om te gaan met AI”

Over AI doen nogal wat doemscenario’s of juist jubelverhalen de ronde. Ook bij de HAN?
“Zeker weten. Het grootste misverstand is de verwachting dat door AI het onderwijs als vanzelf ingrijpend gaat veranderen óf dat er gegarandeerd niets gaat veranderen. Maar welk effect – positief of negatief – zo’n technologie op het onderwijs heeft, is afhankelijk van hoe wij er zélf als onderwijs mee omgaan. Het is in onze handen.
Een andere grote misvatting is dat al onze studenten zelf weten hoe om te gaan met AI en chatbots. Er zijn genoeg studenten, weten we ook uit onderzoek, die daar echt ondersteuning bij nodig hebben. Vooral als het gaat om verstandig gebruik, nadenken over ethische vraagstukken en dergelijke.”

Hoe kunnen chatbots en aanverwante AI over een paar jaar écht het verschil gaan maken in ons onderwijs en dus voor onze studenten?
“Zaak is om de kracht van de technologie achter de chatbots (de grote taalmodellen) te koppelen aan de betrouwbare, gevalideerde kennisbasis van het onderwijs. Tikkeltje technisch misschien, maar lukt ons dat, dan krijgen studenten er een assistent bij waar ze van op aankunnen. Die extra ondersteuning zou meteen ook onze docenten wat meer ruimte geven. Zeker als we de koppeling kunnen uitbreiden naar studiedata en onderwijskundige kennis. Overigens zijn daarvoor niet de technologiebedrijven aan zet, maar wijzelf: de kennis hierover zit in het onderwijs.
Daarnaast maakt AI ook andere technologie in het onderwijs beter. Eén van vele voorbeelden: spraak- en (zelfs!) emotieherkenning in VR-toepassingen.”

Is een AI-masterplan voor de HAN in de maak? Of gaan we eerder organische groei en verbinding meemaken van allerlei initiatieven op dit vlak?
“Dat laatste. Op verschillende niveaus binnen de HAN zijn medewerkers en studenten al druk met AI in de weer. Het afgelopen jaar hebben collega’s van Onderwijs Onderzoek Kwaliteitszorg (OOK) workshops verzorgd, een handreiking opgesteld voor docenten, examencommissies ondersteund, een experimenteeromgeving ingericht en een community opgezet. Verder is het opleiden van mensen tot digi- en datavaardige professionals die ook met AI overweg kunnen, een van de strategische doelen van de HAN. Binnen het HAN-brede professionaliseringsprogramma Open Digital Horizons wordt gekeken naar wat dit vraagt van docenten. Academies formuleren in het kader daarvan strategieën over hoe eigen opleidingen aandacht kunnen besteden aan digitalisering en AI in het curriculum. De lectoraten binnen de HAN die zich met AI bezighouden, werken samen binnen Smart Region. Het iXperium werkt nationaal en internationaal samen, onder andere in het Nationaal Onderwijslab AI. Mooi allemaal. Maar we zijn het gewoon ook aan onze stand verplicht, gezien de prominente rol, vaak ook voortrekkersrol, die het onderwijs in de digitalisering van de samenleving heeft te spelen.”

Als Associate Lector Leren met ict houdt Pierre Gorissen zich bij het ‘iXperium Centre of Expertise Leren met ict’ bezig met onder meer digitale geletterdheid, data-ondersteund onderwijs en kunstmatige intelligentie (AI). Ook is hij lid van het wetenschappelijk team van het Nationaal Onderwijslab AI, en daar verantwoordelijk voor het focusgebied ‘Opleiden en professionaliseren van leraren voor AI in het onderwijs’.

HAN-studenten en -medewerkers die meer willen weten over de diverse AI-initiatieven op de hogeschool, kunnen terecht op deze pagina op HAN.nl. Op HAN.nl is ook meer te vinden over professionaliseren in AI.

Lees op SAM ook: Kunstmatige intelligentie: boordevolle schatkist of een bak ellende?