Splinter: De wondere wereld van bullshitbanen in het hoger onderwijs

SAM plaatste eerder deze week onderstaande column van SAM-columnist Splinter over bullshitbanen in het hoger onderwijs. Na overleg met manager MCV Services a.i. Hans Valkenburg geeft de redactie ruimte aan zijn reactie:     

Als hoofd van de afdeling Marketing, Communicatie en Voorlichting van de HAN ben ik het volledig oneens met de inhoud van de hieronder geplaatste column. Kritische reflectie is zeer welkom binnen de HAN. Maar het anoniem, ongefundeerd afgeven op het werk, de functiecategorie of een rol van HAN collega’s gaat rechtstreeks in tegen de waarden van de HAN, zoals onder andere verwoord in het HAN-Gedragskompas onder het lemma Samen: ‘We werken transparant, flexibel en samen. We staan voor het belang van de organisatie. We benutten de kwaliteiten van ieder ander. We stemmen af wie wat wanneer en met welk resultaat doet. We zoeken verbinding met en zijn actief betrokken bij elkaar.’ Bovendien creëert de column op deze anonieme wijze een onveilige werksfeer voor velen op de HAN. Daarmee schiet het middel zijn doel voorbij. SAM krijgt dan ook de opdracht te stoppen met publiceren van anonieme columns.

Hans Valkenburg, hoofd MCV Services a.i., en daarmee verantwoordelijk voor SAM.

Noot van de hoofdredacteur:

Als SAM-redactie zijn wij ons ervan bewust dat deze column van Splinter onrust kan veroorzaken. Het is nooit de intentie geweest collega’s te schofferen. We nodigen iedereen nadrukkelijk uit te reageren en SAM te gebruiken als podium voor debat. Daar horen vanzelfsprekend tegengeluiden bij.  

Hanneke Sizoo, hoofdredacteur SAM, journalistiek podium van de HAN

Hieronder volgt de column van Splinter:

Vandaag wil ik een observatie met jullie delen die ik al langer op mijn netvlies heb: de wondere wereld van bullshitbanen in het hoger onderwijs. Ook bij de HAN lijken ze er een sport van te maken om de meest onzinnige functies te creëren.

Deze banen staan zó ver af van onderwijs en onderzoek, dat niemand ze zou missen, zouden ze er niet zijn. En het is niet iets van vervlogen tijden: zelfs bij de huidige vacatures kom je ze tegen. Ik heb de afgelopen tijd eens mijn ogen en oren opengehouden en wat bullshitbanen onder een vergrootglas gelegd.

Neem bijvoorbeeld de ‘scrummaster’, ‘product owner’ of ‘agile coach’. Mensen die blijkbaar de taak hebben om anderen te vertellen hoe ze flexibel moeten zijn in een wereld die al chaotisch genoeg is. Een taak die vooral uitblinkt in het produceren van papierwerk en het organiseren van zinloze vergaderingen waar niemand iets wijzer van wordt.

En wat dacht je van die lange rij mensen met een functienaam waar het woord ‘communicatie’ of ‘marketing’ in voor komt, en die zich bezighouden met het beïnvloeden van het imago van de HAN? Maar laten we eerlijk zijn, als je imago moet worden opgepoetst door speciaal daarvoor aangenomen medewerkers, dan gaat er ergens iets fundamenteel mis. Het feit dat er zo veel moeite en fte’s wordt gestoken in het verbloemen van de realiteit, zegt veel over de diepgewortelde problemen in het onderwijssysteem.

Daarnaast hebben we nog alle ‘projectleiders’, ’projectmanagers’, ‘projectmedewerkers’ en ‘programmamanagers’.  Functies die klinken alsof het gaat over iemand met een indrukwekkende visie en daadkracht. In de praktijk betekent dit echter vaak een stortvloed aan e-mails, vage doelstellingen en vooral een hoop tijdverspilling. Projecten die in cirkels draaien, zonder ooit op de gewenste plek aan te komen. Een zinloze queeste zonder einde.

Maar wat zijn nu eigenlijk de nadelen van deze bullshitbanen? Afgezien van het feit dat ze belastinggeld verspillen en waardevolle middelen weghalen bij het echte onderwijs, creëren ze ook een cultuur van schijnbaar belangrijke, maar uiteindelijk lege taken. Dit leidt tot een gebrek aan focus op de werkelijke behoeften van studenten en docenten, namelijk kwalitatief hoogstaand onderwijs en een ondersteunende leeromgeving.

Een mogelijke oplossing zou zijn om de focus terug te brengen naar de kern van het onderwijs. Investeer in competente docenten, moderne lesmethoden en toegankelijk onderwijs voor iedereen. Stop met het verspillen van tijd en geld aan functies die alleen maar dienen om de schijn op te houden. Prioriteiten stellen en transparantie zouden centraal moeten staan in het hogeronderwijsbeleid.

Laten we afsluiten met een positieve gedachte: misschien, heel misschien, als we stoppen met het creëren van bullshitbanen en ons richten op echt waardevol onderwijs, dan kunnen we een generatie opleiden die in staat is om de echte problemen van de wereld aan te pakken. Want een glanzende buitenkant kan nooit de leegte van binnen verhullen.